Dil ve kültür tarihi konularında yazılmış makalelerin yer aldığı bu kitap dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, dilbilgisine ilişkin konular ile bazı morfemlerin yapıları ve işlevleri incelenmiştir. Kutadgu Bilig üzerine yapılan incelemelerden oluşan ikinci bölümde,Kutadgu Bilig’in genel niteliklerine ilişkin yazılarla birlikte, bu eserde ye...

sanki bir işaret verilmiş gibi, muhteşem yetenekler canlanıyor. Bu çağ, tarihin en kötü çağı. Erasmus’un, kendi yüzyılı hakkındaki bu çelişkili ifadeleri, Rönesans ve Reform Dönemi Avrupası’nın en temel sorununu akla getirmektedir. Bu çağın tarihteki ismi bir yana, Rönesans ve Reform gerçekten de tüm zamanların hem en iyi hem de en kötü çağıy...

Karşılaştırmalı Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü, başta dil bilgisi terimleri sözlükleriyle dil bilgisi kitapları olmak üzere, 36 kitap ve 65 makalenin taranmasından elde edilen terimlerin değerlendirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Bu tarama sonucunda belirlenen terimler, 473 madde halinde sözlüğe alınmıştır. Her madde başının yanına terimin Osmanlıca ve...

Gidiyorlar, ağıt yakalım arkalarından. Çünkü gitmek var, dönmek yok. Bağırlarına basmışlar çocuklarını ve dişlerini sıka­rak. Yağmura, kara, dipçiklere ve saat kulelerine aldırmayarak. Tel örgüleri yarıp duvara tırmana­rak. Bozbulanık, coşkun bir nehrin kederli köpüğü gibi. Aniden havalanan sığırcık sürüsü gibi… O kadar kalabalık ve kocamanlar k...

Ahmet Mithat Efendi, adlı eserini 27 Teşrinievvel 1886-1 Mayıs 1890 tarihleri arasında üç buçuk yıl süre ile Tercüman-ı Hakikat gazetesinde tefrika ettikten sonra kitap olarak bastırmıştır. Musahabat-ı Leyliye sosyal, kültürel, tarihî, hikemî, ilmî, fennî, dinî ve edebî konuları ihtiva etmektedir. Mithat Efendi sohbet havasında yazdığı bu musaha...

Ahmet Mithat’ın özel olarak ekonomi bahsini konu edindiği eserlerinden biri Sevda-yı Sa’y ü Amel’dir. Bağımsız bir kitap gibi yayımlanmış olan, günümüzde hâlâ geçerliliğini koruyan sorunların ele alındığı eser, 1879’da Tercüman-ı Hakikat gazetesinde yayımlanmış olan iki uzun makaleden oluşmaktadır. Bu ma­kalelerden ilki Sevda-yı Sa’y ü Amel olup, i...

Hint kıtasında yaklaşık sekiz asır süren Müslüman Türk hâkimiyeti döneminde, Hindu toplumuna yön veren düşünürler, kendi perspektiflerinden İslâm’ı ve müntesiplerini tahlil edip konumlandırmaya çalışmışlardır. Kimisi ötekileştirici bir dil kullanmış kimisi ise kuşatıcı bir söylem geliştirmiştir. Orta Çağ Hint kaynaklarında “Türk” tabiri etnik anlam...

Modern Türk edebiyatının ilk kadın yazarı olarak kabul edilen Makbule Leman, yaşadığı devirde sevilen ve beğenilen, genç yaşta ölümüne yas tutulan bir yazarken bugün neredeyse tamamen unutulmuştur. Makbule Leman, Yeni Türk Edebiyatı alanında eserler veren, Osmanlı kadınının terakkisine örnek olarak gösterilen, Hanımlara Mahsus Gazete’de kadın va...

Genç hikâyeci Eda İşler’in ilk kitabı Kaza Süsü Dergâh Yayınları’ndan çıktı. Kaza Süsü iyi bir öykücünün geldiğini müjdeliyor. Her ölüm sıradandır. Benim ölümüm de gerekli koşullar sağlandığı için bir anda oluverdi, o kadar. Ertesi gün, tökezleyen, yerine tam oturmayan, rahatsız ve ağrılı bir yaşama devam etmedim. O bulutlu, güneşsiz sabahlardan...

Bilindiği üzere, Osmanlı Devleti'nin 18. yy'dan itibaren bozulmaya başlayan vergi sisteminin yeniden düzene konulması ve devletin gelir kaynaklarının tespit edilebilmesi için II. Mahmud döneminde bir takım ıslahat çalışmaları yapılmıştır. Bu doğrultuda evvela devlet içerisindeki nüfusun belirlenmesine karar verildi ve Padişah'ın emriyle devlet gene...

Ablamdan kurtulur kurtulmaz alev alev yanan köşküme yerleşmiştim ki, onu görüverdim. O gelmiş, yürümüş, yürümüş evimizin önünden geçmiş ve ben bunların hepsini kaçırmıştım. Pembeli sarılı palmiye desenli gömleğiyle buz mavisi geniş pilili pantolununu giymişti yine. Son on yedi gündür, beş kere pembe gömleği, yedi kere de mavi pantolonu giydiğini ço...

Bir “kimlik bunalımı” ve “köklerden uzaklaşma” gerçekliği içinde olduğumuz doğrudur. Kendini gündelik, politik ve kültürel hayatın her alanına sirayet ederek açığa çıkaran bu sorunun çözümü hiç de öyle kolay görünmüyor. Çözüm belki de öncelikle teşhisi iyi yapmaktan geçiyor. Kimliği, “ortak miras”ı iyi tanımlamakla yeniden inşa edebileceğiz. Nedir...

20. yüzyıl boyunca ana akım iktisatçılar, iktisadî davranışı açıklamak için özellikle çıkarların rolüne odaklanırken, sosyologlar sosyal etkileşim ve sosyal yapının rolünü vurgulama eğiliminde olmuştur. Bununla birlikte, kimi iktisadî fenomenlerin anlaşılmasında ilerleme kaydetmenin tek yolunun, çıkarları ve sosyal yapıyı aynı analizde bir araya...

Eski İstanbul ramazanlarında, her gün iftar ve sahur vakitlerinde davulcu ya da bekçi tarafından okunan mâniler, edebiyat açısından olduğu kadar İstanbul folklorunun tanıkları olmaları bakımından da kıymetli dil ve kültür yadigârlarıdır. Bu mânilerde hikmetli sözlerin yanında, çoğunlukla nükteli bir dil kullanılması dikkat çeker. Bunun amacının muh...

Çiçek Kitabı, Osmanlı döneminde çiçek yetiştirme, çiçek tohumları ve çiçek yetiştiricilerini, Isparta gülü ve gül yağı üretimini, Dede Korkut kitabından öğrendiğimiz bilgilere göre çiçeğin deva oluşunu, çiçeklere göre fal okunuşunu konu almaktadır. Çiçek, aynı zamanda divan edebiyatında ve türkülerde yankı bulmaktadır. İfade ettiği anlamlarla renkl...

On dokuzuncu yüzyıl, askerî teknolojilerin muazzam dönüşüm geçirdiği bir dönemdi. Yeni teknoloji ürünü çelik zırh ve kuyruktan dolma toplarla donatılmış yeni tipteki ana muharebe gemileri, denizci devletlere denizlerin kontrolü aşamasında önemli bir üstünlük sunsa da, torpidonun keşfiyle bu imkân kısa bir süreliğine sona erecekti. Bir anlamda torpi...

On dokuzuncu yüzyılda baş döndürücü bir hızla gelişen global silah teknolojisi dünya ülkeleri arasında yaşanan askerî rekabetin bir sonucuydu. En etkili silahlara sahip olmanın savaşı kazanmadaki etkisini artırması, kendisi de bölgesel bir güç olan Osmanlı Devleti’ni yakından ilgilendirmiş ve yeni silah teknolojileri geliştiği bölge ile eş zamanlı...

Sünnî siyaset düşüncesine dair gerek Müslümanlar gerek or­yantalistler tarafından birçok çalışma yapıldı ve yapılmaya devam ediliyor. Bu çalışmalarda genel olarak meselenin fıkhî ve siyasî cephesine ağırlık verilmiştir. Diğer taraftan dünyadaki ve Türki­ye’deki Şiîlik çalışmaları da meselenin farklı bir boyutunu ön plana çıkarmıştır. Biz de Sünnî s...

Eleştiri Terimleri Sözlüğü, edebiyat dünyamızda öteden beri eksikliği hissedilen “edebiyat eleştirisi terimleri sözlüğü” ihtiyacını bir ölçüde de olsa giderebilmek maksadıyla hazırlanmıştır. Uzun yıllara yayılan bir çalışmanın ürünü olan bu kitabın asıl amacı; edebiyat öğrencilerine ve edebiyat araştırıcılarına edebiyat eleştirisinin, daha çok da m...

Bazen, tam gün ortasında bir şaşkınlık basıyor beni, bunu anlata­mam! Mesela, şehrin ayarını bozuyor cami bahçesinden sokağa sarkan güller; tesadüfen talandan kurtulmuş iki arkadaş gibi, bakışıp duruyoruz birbirimize. Sanki dünyaya gelmeden çok önce, hiç hatırlamadığım bir yerde, hafızamın kuytuluğuna atılmış bir düğüm çözülüyor bakıştıkça. Gök, be...

Ben o yenilgiyi sevdiğimde, içimde bir zafer şarkısı vardı. Bir bakış, simitlere, sıcak çaylara, işçi tulumlarına, dilenci ellerine yapışıp kalmış bir bakış, nereye gitsem, uzun kirpikleriyle peşim sıra ge­lirdi. Kimdi o bakışın sahibi? O çavdarları yeşerten ırmak; kırıkları onaran platin; budandıkça irileşen ağaç, bunaldıkça insanlara doğru kaçan...