Birinci Dünya Savaşı ya da yaşandığı dönemdeki anılan adıyla Büyük Savaş,  üzerinden yüz yıl geçmesine karşın akademisyenler arasında halen tartışma konusu olma özelliğini devam ettiriyor. Savaşın kendisine olduğu kadar, savaşı hazırlayan kökenlerin ve nedenlerin üzerine de yoğunlaşan bu tartışmalar farklı disiplinlerin karşılaştığı, çatıştığı...

Weber ve Durkheim: Metodolojik Bir Karşılaştırma, Max Weber ile Émile Durkheim’ın metodolojilerinin sistematik, karşılaştırmalı bir analizidir. Jensen, Weber ve Durkheim’ın Protestan Ahlâkı ve İntihar’da sırasıyla Protestanları ve Katolikleri nasıl analiz ettiklerini ortaya koymaktadır. Weber ve Durkheim’ın birbirinden oldukça farklı analiz biçimle...

Eski İstanbul ramazanlarında, her gün iftar ve sahur vakitlerinde davulcu ya da bekçi tarafından okunan mâniler, edebiyat açısından olduğu kadar İstanbul folklorunun tanıkları olmaları bakımından da kıymetli dil ve kültür yadigârlarıdır. Bu mânilerde hikmetli sözlerin yanında, çoğunlukla nükteli bir dil kullanılması dikkat çeker. Bunun amacının muh...

20. yüzyıl boyunca ana akım iktisatçılar, iktisadî davranışı açıklamak için özellikle çıkarların rolüne odaklanırken, sosyologlar sosyal etkileşim ve sosyal yapının rolünü vurgulama eğiliminde olmuştur. Bununla birlikte, kimi iktisadî fenomenlerin anlaşılmasında ilerleme kaydetmenin tek yolunun, çıkarları ve sosyal yapıyı aynı analizde bir araya...

Bir “kimlik bunalımı” ve “köklerden uzaklaşma” gerçekliği içinde olduğumuz doğrudur. Kendini gündelik, politik ve kültürel hayatın her alanına sirayet ederek açığa çıkaran bu sorunun çözümü hiç de öyle kolay görünmüyor. Çözüm belki de öncelikle teşhisi iyi yapmaktan geçiyor. Kimliği, “ortak miras”ı iyi tanımlamakla yeniden inşa edebileceğiz. Nedir...

Ablamdan kurtulur kurtulmaz alev alev yanan köşküme yerleşmiştim ki, onu görüverdim. O gelmiş, yürümüş, yürümüş evimizin önünden geçmiş ve ben bunların hepsini kaçırmıştım. Pembeli sarılı palmiye desenli gömleğiyle buz mavisi geniş pilili pantolununu giymişti yine. Son on yedi gündür, beş kere pembe gömleği, yedi kere de mavi pantolonu giydiğini ço...

Bilindiği üzere, Osmanlı Devleti'nin 18. yy'dan itibaren bozulmaya başlayan vergi sisteminin yeniden düzene konulması ve devletin gelir kaynaklarının tespit edilebilmesi için II. Mahmud döneminde bir takım ıslahat çalışmaları yapılmıştır. Bu doğrultuda evvela devlet içerisindeki nüfusun belirlenmesine karar verildi ve Padişah'ın emriyle devlet gene...

“Gün gelir hakikate giden yola barikatlar kurulur. Bu defa sorulan soru şudur: ‘Ne yapmalı?’ Önce niyet edeceğiz, ardından kalbin sesine uyarak sonsuzluğa yöneleceğiz. Üç hakîmin hükmünde hata aranmaz: Kalbin, kaderin, ölümün. Aramak vazifedir. ‘Aramakla bulunmaz fakat bulanlar ancak arayanlardır’ denilmiş. İnanmak ve sevmek şart… Arayışta es...

Genç hikâyeci Eda İşler’in ilk kitabı Kaza Süsü Dergâh Yayınları’ndan çıktı. Kaza Süsü iyi bir öykücünün geldiğini müjdeliyor. “Her ölüm sıradandır. Benim ölümüm de gerekli koşullar sağlandığı için bir anda oluverdi, o kadar. Ertesi gün, tökezleyen, yerine tam oturmayan, rahatsız ve ağrılı bir yaşama devam etmedim. O bulutlu, güneşsiz sabahlarda...

Ortaçağ Tarihi Profesörü Hugh Kennedy’nin bu kitabı, İber yarımadasının Müslümanların egemenliğindeki kısmı olan Endülüs’ün siyasi tarihini, 711’deki ilk Müslümanların gelişinden 1492’de son bağımsız Müslüman güç olan Gırnata (Granada) Krallığı yıkılına kadar geçen süreci anlatıyor. Hanedan aileleri, onların kökenleri, en güçlü destekçilerinin k...

Modern Türk edebiyatının ilk kadın yazarı olarak kabul edilen Makbule Leman, yaşadığı devirde sevilen ve beğenilen, genç yaşta ölümüne yas tutulan bir yazarken bugün neredeyse tamamen unutulmuştur. Makbule Leman, Yeni Türk Edebiyatı alanında eserler veren, Osmanlı kadınının terakkisine örnek olarak gösterilen, Hanımlara Mahsus Gazete’de kadın va...

Hint kıtasında yaklaşık sekiz asır süren Müslüman Türk hâkimiyeti döneminde, Hindu toplumuna yön veren düşünürler, kendi perspektiflerinden İslâm’ı ve müntesiplerini tahlil edip konumlandırmaya çalışmışlardır. Kimisi ötekileştirici bir dil kullanmış kimisi ise kuşatıcı bir söylem geliştirmiştir. Orta Çağ Hint kaynaklarında “Türk” tabiri etnik anlam...

“Düşünmek Ne Demektir?”, Martin Heidegger’in 1951 ve 1952 yıllarında Freiburg Üniversitesi’nde sunduğu meşhur takrirlerini derlemekte ve Heidegger’in felsefesinin varlık-tarihsel döneminin önemli eserlerinden birini teşkil etmektedir. Bu iki takrirde Heidegger, düşünmenin ne anlama geldiğini ve düşünmenin insanı tarihsel olarak neye/nereye çağır...

“Gidiyorlar, ağıt yakalım arkalarından. Çünkü gitmek var, dönmek yok. Bağırlarına basmışlar çocuklarını ve dişlerini sıka­rak. Yağmura, kara, dipçiklere ve saat kulelerine aldırmayarak. Tel örgüleri yarıp duvara tırmana­rak. Bozbulanık, coşkun bir nehrin kederli köpüğü gibi. Aniden havalanan sığırcık sürüsü gibi… O kadar kalabalık ve kocamanlar...

Ahmet Mithat’ın özel olarak ekonomi bahsini konu edindiği eserlerinden biri Sevda-yı Sa’y ü Amel’dir. Bağımsız bir kitap gibi yayımlanmış olan, günümüzde hâlâ geçerliliğini koruyan sorunların ele alındığı eser, 1879’da Tercüman-ı Hakikat gazetesinde yayımlanmış olan iki uzun makaleden oluşmaktadır. Bu ma­kalelerden ilki Sevda-yı Sa’y ü Amel olup, i...

Ahmet Mithat Efendi, Musahabat-ı Leyliye adlı eserini 27 Teşrinievvel 1886-1 Mayıs 1890 tarihleri arasında üç buçuk yıl süre ile Tercüman-ı Hakikat gazetesinde tefrika ettikten sonra kitap olarak bastırmıştır. Musahabat-ı Leyliye; sosyal, kültürel, tarihî, hikemî, ilmî, fennî, dinî ve edebî konuları ihtiva etmektedir. Mithat Efendi sohbet havası...

Karşılaştırmalı Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü, başta dil bilgisi terimleri sözlükleriyle dil bilgisi kitapları olmak üzere, 36 kitap ve 65 makalenin taranmasından elde edilen terimlerin değerlendirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Bu tarama sonucunda belirlenen terimler, 473 madde halinde sözlüğe alınmıştır. Her madde başının yanına terimin Osmanlıca ve...

“… sanki bir işaret verilmiş gibi, muhteşem yetenekler canlanıyor.” Erasmus, 1517 “Bu çağ, tarihin en kötü çağı.” Erasmus, 1536 Erasmus’un, kendi yüzyılı hakkındaki bu çelişkili ifadeleri, Rönesans ve Reform Dönemi Avrupası’nın en temel sorununu akla getirmektedir. Bu çağın tarihteki ismi bir yana, Rönesans ve Reform gerçekten de tüm za...

İşrâkî felsefe, İslâm düşüncesinde Şehâbeddîn Sühreverdî el-Maktûl (ö. 587/1191) tarafından kurulan bir hikmet öğretisinin adıdır. Bu çalışmada işrâkî felsefe ve onun özgün yönlerinden biri olan misâl âlemi, Şeyhu’l-işrâk olarak da anılan Sühreverdî özelinde ve sistemi içinde açık biçimde yer verdiği baş eseri Hikmetü'l-işrâk merkeze alın...

Dil ve kültür tarihi konularında yazılmış makalelerin yer aldığı bu kitap dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, dilbilgisine ilişkin konular ile bazı morfemlerin yapıları ve işlevleri incelenmiştir. Kutadgu Bilig üzerine yapılan incelemelerden oluşan ikinci bölümde, Kutadgu Bilig’in genel niteliklerine ilişkin yazılarla birlikte, bu eserde y...

Karikatür, II. Meşrutiyet döneminin önemli politikacıları, edebiyatçıları ve yayıncıları hakkında kaleme alınmış 29 adet karikatür başlıklı mizahî portreden meydana gelmektedir. II. Meşrutiyet devrinin siyasî ve sosyal alanda dikkati çeken 29 şahsiyetinin karikatürlerinin çizildiği bu yazılarda Mehmet Âsım, karikatürün, gerçekliği hem alışılmış hem...