Ne Aramıştınız ?
A+ A-
Henri Bergson
Henri Bergson

(18 Ekim 1859–4 Ocak 1941), Fransız filozof. Sezgiciliğin kurucusudur. İnsan yaşamının başlangıçta yönlendirici bir atılımla sürekli gelişme süreci içinde olduğu görüşünü savunmuştur. Polonyalı Musevi bir babanın ve İngiliz Musevi bir annenin çocuğudur.

Ortaöğrenimini Condorcet Lisesi’nde, sonra 1878-1881 yılları arasında Ecole Normale Superieure’de eğitimine devam etti. Mezuniyetinden sonra felsefe öğretmeni olarak görevlendirildi. Önce Angere, daha sonra Clermont liselerinde felsefe okuttu. Bu döneminde sonradan temellendireceği felsefi fikirleri oluşmaya başladı. 1889’da Essais sur les données immédiates de la conscience (Şuurun Doğrudan Doğruya Verileri) adlı yapıtıyla Sorbonne Üniversitesinde felsefe doktoru oldu. Bu yapıtından sonra Rollin Koleji’nde felsefe öğretmenliğine, daha sonra IV. Henri Lisesi’ne atandı. Öğretmenlik görevini sürdürürken, bir yandan da felsefe çalışmalarını hızlandırdı. 1891 yılında Marcel Proust’un kuzeni Louise Neuburger ile evlendi.

1896’da Matiere et Memoire: Essai sur la relation du corps a l’esprit (Madde ve Bellek: Beden ve Ruh Arasındaki İlişki Üzerine Bir Deneme) adlı yapıtını yayımladı. Bu çalışması çok geniş bir kesimin dikkatini çekti. 38 yaşındayken Yüksek Öğretmen Okulu’nda professor olarak konferanslar verdi (1898-1900). 1900 yılında College de France’a çağrıldı.

I. Dünya Savaşı’na kadar Bergson felsefesi büyük bir akis buldu. Marcel Proust’un Geçmiş Zamanın İzinde ve George Bernard Shaw’ın Metuşelah’a Dönüş isimli eserlerdeki etkisi çok belirgindir.

1900’de Le Rie adını verdiği yapıtı yayımlandı. 1907’de en büyük yapıtı sayılan ve kendisine büyük ün sağlayan l’Eevolution Creatrice’i yayımladı. Fransa dışında da ününün yayılmasına yol açan bu yapıtın yayımından sonra 1924’te Akademi üyeliğine seçildi. 1927’de Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı. 1932’de Les deux Sources de la Morale et de la Religion yayımlandı. Yapıtlarında deneycilik, akılcılık ve görelilik akımlarına karşı eleştirel görüşler ileri sürdü.

Eklem kireçlenmesi rahatsızlığı yüzünden hayatının son on yedi yılında yürüyemeyen Bergson, 4 Ocak 1941’de ağır bir bronşit yüzünden hayatını kaybetti.

Başlıca eserleri: Essais sur les données immédiates de la conscience (Şuurun Doğrudan Doğruya Verileri Üzerine Deneme) (1889), Matière et mémoire (Madde ve Hafiza) (1896), Le Rire (Gülme) (1899), L’Évolution créatrice (Yaratıcı Tekamül) (1907), L’Énergie spirituelle (Ruhsal Enerji) (1919), Les Deux sources de la morale et de la religion (Ahlak ve Dinin İki Kaynağı) (1932), La pensée et le mouvant (1934)